Do's en don'ts

Oftewel: wat moet je wel en niet doen als je een sollicitatiebrief schrijft? Hier een klein lijstje. Het is misschien niet compleet, maar dit zijn wel heel belangrijke punten, waar veel mensen zich niet eens van bewust zijn.

Do's:

• Let op je spelling! Voor sommige sollicitatiecommissies is een zin als "Ik vindt het goed als het op die manier gebeurd" al genoeg reden om je brief in de prullenbak te gooien. "Hun hebben dat ook gezegd" is ook volkomen fout. Vertrouw niet alleen op de spellingscontrole!
• Laat jezelf zien. Hoewel je in een sollicitatiebrief de regels voor een zakelijke brief hanteert, is de brief zelf een persoonlijke brief. Gebruik dan ook een schrijfwijze die bij je past. Als je van nature gewoon klare taal hanteert, gebruik dan niet ineens allerlei moeilijke woorden in je brief. Als je houdt van plezier en enthousiasme, laat dit dan ook doorschemeren in je brief.
• Een beetje overdrijven. Als je wel eens een computer aangeraakt hebt, zeg dan dat je "bedreven bent in het gebruik van de computer". Scholen verwachten sowieso dat sollicitanten zich in brieven tot op zekere hoogte beter voordoen dan ze zijn. Maar blijf wel jezelf: ga geen dingen noemen die mooi klinken, maar waar je in feite geen verstand van hebt.
• Laat je brief nalezen. Soms ben je zo tevreden over wat je uit je computer hebt geprint, dat je blind bent voor de fouten in je brief. Laat je brief dus altijd nalezen door vrienden, ouders, etc. Laat hen kritisch commentaar leveren!
• Hou het formeel! Zelfs als je de school en de leerkrachten al goed kent, hou je je brief nog formeel. Begin altijd met "geachte..." en hou je aan de regels die gelden voor het schrijven van brieven. Gebruik geen spreektaal! Dit lijkt tegenstrijdig met "laat jezelf zien", maar je kunt ook formeel zijn zonder je enthousiasme te verbergen.
• Goed nadenken over waarom je op een school wilt werken. Kennelijk wil jij graag op die school werken. Maar waarom? Gebruik in je antwoord ALTIJD enkele uitgangspunten van die school waar jij het mee eens bent. Kom niet alleen aan met "Ik wil zo graag op uw school werken omdat de school zo dicht bij me in de buurt ligt." Dat kun je wel zeggen, maar niet voordat je eerst één of twee betere redenen hebt gegeven.

• Jezelf voorstellen. Je hoeft absoluut niet in je brief te zeggen hoe je heet en hoe oud je bent. Dat hoort thuis in je C.V. Ook je vooropleiding, werkervaring etc. hoort niet echt in je brief thuis, tenzij het echt bij heeft gedragen aan je ontwikkeling als pedagoog of didacticus.
• Bescheiden zijn. Zoals ik al zei: scholen verwachten sowieso een beetje overdrijving in brieven. Ga jezelf dus niet omlaag halen en laat je van je beste kant zien. Als je zegt: "Ik heb nog niet zoveel werkervaring, maar die hoop ik bij jullie wel op te doen," dan is een school ook eerder geneigd om een leerkracht te kiezen die wat zekerder van zijn zaak is.
• Snel tevreden zijn. Nogmaals: je hebt maar één kans om een eerste indruk te maken. Stuur je brief dus pas de deur uit als jij helemaal tevreden bent, en als je hem ook aan andere mensen hebt laten lezen.
• Niet weten waar je over praat. Als jij zegt dat je in je onderwijs een ontwikkelingsgerichte visie wilt nastreven, is de eerste vraag op je sollicitatiegesprek: hoe wil je dat dan gaan doen? En als je dan met je mond vol tanden staat, val je lelijk door de mand. Ga niet strooien met abstracte moeilijke woorden, als je niet weet wat dat in de praktijk nou inhoudt voor jouw manier van lesgeven.
• Wensen of eisen gaan stellen. Doortastendheid is mooi, maar je kunt ook te ver gaan. Je bent nog helemaal niet in een positie om eisen te stellen. Bij een open sollicitatie hoort dus niet: "Als jullie me aannemen, wil ik wel groep 6 krijgen." En ook niet: "Ik wil wel graag een betaalde LIO-plaats, s.v.p." Dat soort dingen hoor je in je sollicitatiegesprek te bespreken.
• Voorbeeldzinnen of -brieven kopiëren. Alle voorbeeldbrieven en -zinnen die ik in dit artikel geschreven heb, zijn bedoeld om je ideeën te geven. Neem ze niet letterlijk over. Voor mij werken ze goed, omdat ze passen bij mijn schrijfstijl. Jij zult echter je eigen stijl moeten hanteren. Een directeur van een school vertelde me eens: "ik kreeg een sollicitatie en ik had meteen het gevoel dat het geen origineel werk was. Dus ik heb even gegoogled en jawel: het was bijna letterlijk een kopie van jouw brief!". Een hele eer, maar natuurlijk niet de bedoeling van dit artikel.